Su kalitesi maliyeti etkiler. Su kalitesiyle maliyet arasındaki
ilişki pek çok alanda doğrudan bağlantılıdır. Eğer bir "su sondajı"
(yeraltı suyu çıkarmak için yapılan sondaj) sonrası su kalitesi düşükse, bu
durum çeşitli ek maliyetleri beraberinde getirir.
Su Kalitesi
– Maliyet İlişkisi
1. Arıtma
Giderleri
- Kalitesi
düşük (örneğin tuzlu, sert, kirli veya kimyasal içerikli) suyun kullanılabilir hale
gelmesi için arıtma sistemlerine ihtiyaç vardır.
- Bu
sistemlerin kurulumu, bakımı ve işletilmesi yüksek maliyet getirir.
2. Ekipman
ve Sistem Aşınması
- Sert
su, borularda kireç birikmesine ve ekipmanların daha hızlı aşınmasına
neden olur.
- Bu da
bakım, onarım ve ekipman değiştirme maliyetlerini artırır.
3. Tarım ve
Endüstride Verim Kaybı
- Düşük
kaliteli su tarımsal sulamada kullanıldığında ürün verimliliğini
düşürebilir.
- Endüstriyel
üretimde kalite standardını karşılamayan su, üretim hatlarını
etkileyebilir, bu da verimsizlik ve maddi kayıp anlamına gelir.
4.
Kullanılamazlık Durumu
- Eğer su
kalitesi çok düşükse (örneğin ağır metal, arsenik, siyanür içeriyorsa), su
tamamen kullanılamaz hale gelir.
- Bu
durumda sondajdan elde edilen su boşa gitmiş olur ve yeni bir su kaynağı
için ek sondaj veya su temini gerekir — bu da yüksek maliyet anlamına
gelir.
5. Yasal ve
Çevresel Uyum Maliyetleri
- Endüstride
kullanılan suyun kalitesi yasal sınırların altındaysa, ceza, kapatma veya
iyileştirme zorunlulukları doğabilir.
- Arıtma
tesisi kurulmaması halinde çevresel etkiler artar ve bu da uzun vadede maliyeti
artırır.
Sonuç:
Su sondajı sonucunda çıkan su kalitesi düşükse, bu doğrudan ve dolaylı olarak maliyeti artırır. Yüksek kaliteli bir su, hem kullanım kolaylığı hem de daha düşük işletme maliyeti sağlar.
Su sondajı sonrası su kalitesini
etkileyen faktörleri ve hangi analizlerin yapılması gerektiğini
aşağıda detaylı şekilde açıkladım:
Su
Kalitesini Etkileyen Faktörler
Sondajla elde edilen yeraltı suyunun
kalitesini belirleyen başlıca unsurlar:
1. Jeolojik
Yapı
- Su, yer
altındaki kayaçların ve toprak tabakalarının içinden geçerken bu
malzemelerden mineraller alır.
- Örneğin,
kireçtaşı yoğun bölgelerde sertlik yüksek olur; tuzlu su
akiferlerinde ise tuzluluk (iletkenlik) artar.
2. Suyun
Derinliği
- Derin
akiferlerdeki su genellikle daha "eski" ve mineralli olabilir.
- Yüzeye
yakın sular ise tarımsal, evsel veya endüstriyel kirlilikten
etkilenebilir.
3. Çevresel
Etkiler ve İnsan Faaliyetleri
- Tarımda
kullanılan gübreler, pestisitler ve hayvancılık atıkları
- Sanayi
bölgelerinde kimyasal atıklar
- Evsel
atık su sızıntıları
Bu kaynaklardan gelen kirleticiler
yer altı suyuna karışabilir.
4. Tuzluluk
ve Sertlik
- Aşırı
tuzlu su (yüksek iletkenlik): Tarım ve içme suyu için uygun değildir.
- Yüksek
sertlik: Ev ve sanayi sistemlerinde kireçlenmeye sebep olur.
5. Ph ve
Asidite
- pH
değeri 6.5–8.5 aralığında olmalıdır.
- Düşük
pH (asidik su) boruları aşındırabilir, metal çözünmesine neden olabilir.
Sondaj
Sonrası Yapılması Gereken Su Analizleri
Sondaj tamamlandıktan sonra suyun
kullanılabilirliği için fiziksel, kimyasal ve mikrobiyolojik analizler
yapılmalıdır.
1. Fiziksel
Analizler
Parametre |
Açıklama |
Renk |
Temiz su
renksizdir. Renkli ise kirlenmiş olabilir. |
Koku |
Kokusuz
olmalıdır. Kokuluysa biyolojik kirlilik olabilir. |
Bulanıklık
(NTU) |
Yüksekse
askıda katı madde vardır. |
Sıcaklık |
20–25 °C
arası olmalı, daha yüksek sıcaklık bakteriyel üremeyi artırabilir. |
2. Kimyasal
Analizler
Parametre |
Normal Aralık |
Etkisi |
Ph |
6.5–8.5 |
Asidik/saf
olmayan su korozyona neden olur |
Elektriksel
İletkenlik (EC) |
< 2.500
µS/cm |
Tuzluluğun
göstergesidir |
Toplam
Sertlik |
< 500
mg/L (CaCO₃) |
Yüksekse
arıtma gerekebilir |
Demir
(Fe), Mangan (Mn) |
< 0.3
mg/L |
Renk,
tortu ve tat sorunları yaratır |
Amonyak,
Nitrat, Nitrit |
Nitrat
< 50 mg/L |
Tarımsal
kirlilik göstergesi |
Sülfat,
Klorür |
< 250
mg/L |
Yüksekse
tadı bozar, sağlık riski yaratır |
Ağır
metaller (Arsenik, Kurşun, Kadmiyum) |
0’a yakın
olmalı |
Toksiktir,
ciddi sağlık riski taşır |
3.
Mikrobiyolojik Analizler
Parametre |
Olması Gereken |
Koliform
Bakteriler |
0 CFU/100
mL |
E. coli |
0 CFU/100
mL |
Mikrobiyolojik kirlenme varsa, suyun kaynağı
dışkı/kirli olabilir ve dezenfekte edilmeden kullanılamaz.
Sonuç ve
Öneriler
- Sondajla
elde edilen su, amaç ne olursa olsun (içme, tarım, sanayi) mutlaka
analiz edilmelidir.
- Analiz
sonuçları, suyun
kalitesini belirler ve gerektiğinde hangi arıtma sistemlerinin
kurulması gerektiğini gösterir.
- Ayrıca,
suyun kalitesi yeterli değilse kullanılmadan önce arıtılmalı veya
alternatif kaynak düşünülmelidir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder