Ergonomi terimi Yunanca iş anlamına gelen
“ergos” ve yasa anlamına gelen “nomos” sözcüğünden türemiştir. Ergonomi uyum, uygunluk
anlamına gelir, kişilerle diğerleri, yaptıkları iş, kullandıkları şeyler, çalıştıkları,
yolculuk yaptıkları, oynadıkları ortamlar arasında uygunluk olmasıdır. Eğer bu uygunluk sağlanırsa kişiler üzerinde
stres kalkar. Daha rahat olurlar, işlerini daha hızlı ve kolay yaparlar ve yanlışları
daha az olur. Burada sadece fiziksel uygunluktan söz edilmemektedir aynı zamanda
psikolojik ve diğer bakımlardan da uygunluk kastedilmektedir. Bu nedenle ergonomiye
“insan faktörleri” denmesi de doğrudur. Bazı ülkeler ve ABD’de “insan faktörleri”, diğer ülkelerde yaygın olarak kullanılan terimiyle
“ergonomi ” insan kullanımına yönelik tasarım, çalışma ve yaşama koşullarının en uygun
hale getirilmesini amaçlayan uygulamalar bütünüdür. Bu açıdan ergonomi iş, ürün
tasarımı, ev yaşamı ve dinlenme dönemi etkinlikleri ve bunlara yönelik üretimle ilgili olarak
çevre ile kişinin etkileşimi olarak tanımlanabilir.
Çeşitli iş ve çevre koşullarında insanların
makinelerle ilişkisini konu edinir. Bu ilişki kişinin bedensel, ruhsal özelliklerini
göz önüne alır. İnsan eğilimlerinin, yeteneklerinin ve kısıtlılıklarının bu ilişkideki
rolü üzerinde durur. Bu değerlendirmelerin sonucunda elde edilen verileri insan‐makine
sistemlerinin tasarımında, işyeri ve çalışma ortamının düzenlenmesinde, kullanır.
Ergonomi genel anlamda yaşamın (dünyanın) insana uydurulmasını hedef almıştır.
Ergonomi bilimi insan ve sistemin diğer
öğeleri arasındaki etkileşimleri anlama çabası içerisinde olan bir bilimdir. Meslek olarak kuramsal ilke, veri ve yöntemleri
insan iyiliği ve sistemin genel performansını artırma amacıyla kullanır. Ergonomiyle
ilişkili sayılabilecek ilk uygulamalar insanlar çalışırken hareket ve zaman ilişkisinin
incelenmesi, iş talebine göre insan kapasiteleri ve kısıtlılıklarının belirlenmesi
olmuştur. Dünya savaşında özellikle insan hataları ile ilgili olarak pilotların
gereksinimine cevap erecek çalışmalar ergonominin gelişmesini sağlamıştır. Ergonomi
ya da insan faktörleri insanlarla sistemin diğer öğeleri arasındaki etkileşimi konu
edinen bilimsel disiplin ve insan iyiliğini ve bütün sistem performansını en iyi
duruma getirmek üzere tasarımın kuram, ilke veri ve yöntemlerini uygulayan meslek
dalıdır. Ergonomi alanında uzmanlaşan kişilere ergonomici (ergonomist) denir. Ergonomi
uzmanları iş, görev, ürün, örgüt, çevre ve sistemlerin değerlendirilmesi ve tasarımıyla
uğraşır. Temel amaçları bunların insanların gereksinimi, yeteneği ve kısıtlılıkları
ile uyumlu hale getirilmesidir. Ergonomiciler
görev, iş, ürün ve çevrenin insanların gereksinimi, yetenekleri ve kısıtlılıkları
ile uyum sağlayacak biçimde tasarımlanmasını ve değerlendirilmesini sağlar.
Antropometri
İnsan bedeninin belirli özelliklerini
inceleyerek çalışma standartlarını ve çeşitli standartları belirleyen bilim dalıdır.
Kişinin ağırlığını, boyunu, gücünü, hareket sınırlarını ve belirli hareket noktalarını
esas alarak ölçer ve kişilerin birbirleriyle karşılaştırılmasını sağlar.