Tasarrufları korumanın en bilinen, en kolay yolu; yüksek faizli banka mevduatıdır. Faizler iyi getiri sağlamayıp korumadığında ise TL’den kaçış için, özel bir bilgi ve imkân gerektirmeyen döviz alımı akla gelir. Burada dövizin hızlı artmasıyla iyi bir getiri, hatta enflasyondan tam koruma beklenir. Tabii beklentilerin tersi de gerçekleşebilir. Bunlar piyasa koşullarına göre anlaşılabilir, düşünülebilir.
Şimdi, kur korumalı mevduat çıktı ve işler biraz karıştı. Bunun lehinde olanlar; bütçeye getireceği yükü görmezden gelip, dövizin getirisini aynen sağlayacağını belirterek, buna katılmayı teşvik ediyorlar. Aleyhinde olanlar ise katılıp katılmamayı pek söylemeksizin, bunun kur korumasının bütçeye ve halka yük getireceğini söyleyip, karşı tavır alıyorlar. Bunlarda doğruluk ne? Hangisinde doğruluk ve ne kadar var? Hesabı iyi yapmak ve buradaki çelişkiye, ikileme veya paradoksa dikkat etmek gerekir.
Eğer çok veya önemli sayıda insan tasarruflarını döviz alımına yöneltmez ve/veya hatta ellerindeki dövizleri bozdurursa, döviz talebi azalıp döviz arzı artacağından dövizdeki artış azalacak, duracak ve belki de döviz düşecektir. Bu da satılan dövizin arttığı ölçüde döviz korumasının kalkması demektir. Böyle bir durumda döviz korumalı mevduata geçen önemli sayıdaki insanın da bundan fayda sağlama beklentisi suya düşecektir. Keza, bu durumda buna katılan çok sayıda kişiye kur garantisi ödemesi nedeniyle oluşacağı beklenen yüksek bütçe kaynağı kullanımı, döviz artmadığı için olmayacaktır.
Eğer insanlar tasarruflarını döviz alımına yönlendirmeye devam eder ve/veya ellerindeki dövizleri bozdurmazlar ise döviz artacak, önemli bir kur kazancı yani döviz koruması söz konusu olacaktır. Böyle bir durumda korumalı mevduata geçenlerin de önemli kur kazancı olsa da buna geçen sayısı zaten az olduğundan önemli sayıda bir insanın kazancından söz edilemeyecektir. Keza, yüksek döviz artışı nedeniyle katılımcılara önemli bir kur garantisi ödemesi yapılıp, kamu zararının artacağı akla gelse bile, bu durumdaki insan sayısı zaten az olacağından önemli bir kamu zararı da söz konusu olmayacaktır.
Kur korumalı mevduata katılacak çok veya önemli sayıdaki insanın kazançlı çıkması ve bundan büyük kamu zararı oluşması hallerinin hiçbiri mümkün değildir. Dövizden kur korumalı mevduata geçerek enflasyondan korunma, sadece sınırlı hatta az sayıda insanın bu sisteme geçmesi halinde mümkündür. Bundan da sınırlı bir kamu zararı oluşabilir. Herkes buna göre hesap yapmalı, düşünmeli, karar vermeli, hareket etmeli ve konuşmalıdır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder