Toplumun her kesiminde mücadele rûhuna sahip çocuklara ve yetişkinlere rastlanabilir. Bunların karakteristik özellikleri önemli ölçüde birbirlerine benzemektedir. Toplumda her zaman kendilerine yer bulmasını başarabilirler, girişkendirler. Problem ister kişisel, ister toplumsal olsun, mücadele ve yılmazlık rûhunun temelinde derin ve kuvvetli bir şuur yatmaktadır.  Kişisel bazda bakıldığında bitmeyen, her şeye rağmen süren mücadele rûhunu görürüz. Bu sayededir ki, kişi kendi kendini yönetip karşılaştığı problemlerin üstesinden gelmeye çalışır. Bu şuur, toplum düzeyinde ele alındığında “millî şuur” olarak ortaya konmaktadır. Toplumlarda oluşan bu şuur, toplumsal değerlerin farkında olan liderlerin önderlikleri sayesinde zorluklarla baş etme imkânını bulacaktır. Unutulmamalıdır ki, lideri yaratan da, var olan lideri söndüren de toplumun yapısıdır. Toplumda oluşacak duyarlılık, değerleri sahiplenme bilinci ve mücadele ruhu, liderlerin işini kolaylaştıracaktır. Tarihe iz bırakan liderlerin toplumların kaderlerinde önemli yerleri vardır. Toplum kaderinin olumlu yönde gelişmesi için her çağda lider bulmak kolay olamamaktadır. Arkasından gidilebilecek liderlerin bilinçli olarak araştırılması ve incelenmesi, toplumların sonradan oluşabilecek pişmanlık duygularını azaltacaktır.