Alüminyum neden önemli? Sorunlar ve çözümler…

 

• Demir ve bakır ile mukayese edilemeyecek kadar genç bir metal; saflaştırılması 1800’lerin başı. Uçak gövdesi, diş macunu tüpü, inşaat, gıda, diş dolgusu… Alüminyum her yerde.
• 
  
• 2014’te 300 milyon tondan fazla boksit cevheri üretilmiş. Saflaştırmadan sonra elde kalan 50 milyon ton alüminyum. Elektroliz yoluyla endüstriyel saflaştırmanın yaygınlaşması 1880’lerde başlamış. 10 sene içinde arıtma malieti 20’ye bölünmüş. Jeopolitik sonuçları haiz, yapısal bir devrim! Neden?
• 
  
• Hafif, esnek, iletken, paslanmaya dayanıklı… Uçak gövdesi gibi stratejik donanım için ideal. Üretim ve saflaştırma için gereken büyük enerji miktarı sebebiyle küresel dengeleri etkileyecek bir enerji talebi. Önceleri kömür, sonra kömür elektriği ve nihayet nükleer enerji.
• 
  
• Bugünkü şartlarda endüstrileşmiş bir ülkenin alüminyum ihtiyacını karşılamak için gereken enerji bir nükleer santral kadar. Tabi İzlanda gibi istisnalar var. jeotermal enerji zengini bu ülke 2013’te 800.000 ton alümniyum üretti; GSMH’sının %15’i bu metalden geliyor.
• 
  
• İzlanda’nın 3 alüminyum döküm fabrikası, 300.000 vatandaşın 5 katı elektrik tüketiyor. Yani dediğimiz gibi, istisnaî bir durum. Peki jeotermal enerjinin temiz olması, alüminyumu aklamaya yeter mi? Hayır. Çünkü boksitten alüminyum üretirken “kırmızı çamur” denen atık çıkıyor. Nedir?

• Ne kadar pislik varsa içinde: Ağır metaller, kükürt, arsenik, siyanür, sudkostik. Ne kadar? 1 ton alüminyum için 3 ton kırmızı çamur çıkıyor fabrikadan. Ne yapacağımızı bilmediğimiz için stokluyoruz. Dünyada 3 milyar ton kırmızı çamur stoğu var.
• 
  
• 2010’da Macaristan’da bir kaza oldu. 700.000 ton kırmızı çamur sızdı; ülkede olağanüstü hal ilân edildi ve 6 ay sürdü. 10 insan öldü.
• 
  
• Çare? Deniz. Fransa’daki Gardanne fabrikası 20 milyon ton kırmızı çamuru Akdeniz’e döktü. 2500 metre derinlikte, 65 km genişliğindeki alanda hayat bitti. Buranın Calanque de Cassis doğal parkı olduğunu düşünürseniz, alüminyumun stratejik değerini daha iyi anlarsınız.
• 
  
• Alüminyum her yerde: Musluk suyuna bile katılıyor çünkü beyazlatıyor. Krem, aşı, ilaç… Her şeyin içinde var. Beyinde birikmesi Alzheimer hastalığı riskini arttırıyor. Üretilmesi, saflaştırılması, tüketilmesi… her şeyi sorun. Çoğu metal ve plastik gibi. Çare?
• 
  
• Plastik, kobalt, lityum, alüminyum veya porselen fark etmez. Bütün hammaddelerin üretiminde çevre kirliliği oluyor ve saflaştırılmaları büyük enerji gerektiriyor. Dünyadaki enerjinin %80’i fosil ve bir çok ülkede %50 kömür. Çare bunlardan birini yasaklamak değil, insanların deli gibi tüketmeyi bırakması.