Enerji, hem bireysel hem de toplumsal olarak temel ihtiyaçlarımızdan birisidir. Halihazırda, enerji ihtiyacımızın çoğunu fosil enerji kaynaklarından karşılamaktayız. Fosil enerji kaynakları ise sınırlıdır, sonsuza kadar kullanılma imkanları yoktur. Enerjinin sürekliliğini sağlayabilmek için yenilenebilir enerji kaynaklarından da optimum ölçüde faydalanabilmek gereklidir. Yenilenebilir (tükenmez) enerji kaynakları genelde doğal kaynakları kullandığından temiz enerji kaynaklarıdır.
Son yıllarda yenilenebilir enerji teknolojilerindeki gelişmeler sonucunda, güneş enerjisi üretimi başta olmak üzere yenilenebilir enerji kaynaklarından üretilen birim elektrik enerjisi üretim maliyetleri, hem dünyada hem de ülkemizde çok hızlı bir şekilde düşmektedir. Bu da yenilenebilir enerji kullanmamız için bir başka gerekçedir.
Türkiye'de Temiz Enerji
Ülkemiz, maalesef, hidrokarbon enerji kaynakları açısından zengin değildir. Bu nedenle Türkiye’de 2019 yılında 41.7 milyar ABD doları enerji hammadde ithalatı yapılmıştır. Fosil yakıtların kullanımı sırasında çevre kirlenebilmektedir. Yenilenebilir enerji kullanımında ise genelde yanma olayı yoktur ve enerji üretimi daha temiz bir şekilde gerçekleşmektedir. Dolayısıyla temiz enerji kullanımının iklim değişikliği ile de ilişkisi vardır. Türkiye’de temiz enerji kullanımına yönelik olarak son yıllarda çok önemli adımlar atılmış, yasal çerçevenin oluşturulmasına öncelik verilmiştir. Bu kapsamda Yenilenebilir Enerji Kanunu (10/05/2005 tarih ve 5346 Sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun) ve Enerji Verimliliği Kanunu (02/05/2007 tarih Resmi Gazete Sayısı:26510 5627 Sayılı Enerji Verimliliği Kanunu) ile bunları destekleyen yönetmelikler yürürlüğe girmiştir.” Ayrıca Arz Güvenliği Strateji Belgesi, ETKB Strateji Planı , İklim Değişikliği Eylem Planı 2011–2023 , Enerji Verimliliği Strateji Belgesi 2012–2023 , Türkiye Sanayi Stratejisi Belgesi (2019-2023) , Ulusal Enerji Verimliliği Eylem Planı , Ulusal Yenilenebilir Enerji Eylem Planı ve Onbirinci Kalkınma Planı ve ekli dokümanlar Türkiye'deki genel politika ve stratejiyi belirlemektedir.
Enerji verimliliği ise, mevcut kullanımdaki enerji miktarını düşüreceği için temiz bir enerji kaynağı sayılmaktadır. Enerji verimliliğine “ilk yakıt” veya “gizli yakıt” da denilmektedir. Türkiye’de büyük bir enerji tasarrufu imkanı bulunmaktadır. Bu imkanı kullanabilmemiz durumunda hem ürün bazında enerji tüketim miktarı azalacak, hem çevre daha az kirlenecek hem de yurtdışına ödeyeceğimiz enerji hammaddeleri faturası miktarı azalmış olacaktır.
Sürdürülebilir küresel bir enerji politikası için, enerji verimliliği ve yenilenebilir enerji kullanımı el ele (sinerji) gitmelidir. Maksimum enerji verimliliği sağlamak enerji talebinde düşüşe neden olacaktır. Bu şekilde toplam talep içinde yenilenebilir enerjinin payı artmış olacaktır. Aynı zamanda. bazı alanlarda yenilenebilir enerji teknolojileri verimliliği artıracaktır. Örneğin, güneş elektrik enerjisi ile LED aydınlatma, güneş elektrik enerjisi ile DC klima, elektrikli vasıtalar gibi...
Akıllı şehirler kavramının daha iyi anlaşılması ve daha yaygın uygulanması, yaklaşık sıfır enerjili yapıların sayısının artması, 3. nesil bataryalarda dahil olmak üzere her türlü enerji depolama teknolojisinin kullanılmaya başlanması, elektrikli araçların sayısının giderek artması, günlük yaşamımızda nesnelerin internetini (IoT) ve kayıt zincirlerini (blockchain) daha yaygın kullanmamız, üreten tüketici (prosumer) kavramları konularındaki gelişmeler önümüzdeki yıllarda “Temiz enerji” veya “Yeşil enerji” nin önemini artıracaktır.
AB’de Temiz Enerji
Avrupa Birliği (AB) enerji politikası; sürdürülebilirlik, rekabet edebilirlik, arz güvenliği ve ekonominin karbondan arındırılması gibi temel enerji hedeflerine ulaşmak için, temiz enerji politikasını önermektedir. AB özellikle sera gazı emisyonlarının azaltılması, enerji tüketiminde yenilenebilir kaynakların payının artırılması ve enerji verimliliğinin iyileştirilmesini sağlamaya kararlıdır.
Bu kapsamda Komisyon 30 Kasım 2016 tarihinde,“ Tüm Avrupalılar için Temiz Enerji ” paketini yayımlamıştır.
Tüm Avrupalılar için Temiz Enerji Paketi kapsamında üç önemli kanun 21 Aralık 2018 tarihinde yayımlanarak AB Resmi gazete (L328) 24 Aralık 2018 itibariyle yürürlüğe girmiştir. Avrupa Birliği Konseyi'nin yeni düzenlemesine göre, Avrupa Birliği'nin enerjisinin yüzde 32'sini yenilenebilir kaynaklardan ( Yenilenebilir Enerji Direktifi ) elde etmesi ve 2030 yılına kadar yüzde 32,5'lik enerji verimliliği ( Enerji Verimliliği Direktifi ) hedefine ulaşması beklenmektedir.
AB 11 Aralık 2019’da Yeşil Mutabakat (European Green Deal) çerçevesinde 2050 yılına kadar bir dizi yeni ekonomik hedefler ortaya koymuştur. Bunlardan Bazıları:
- 2050 itibariyle Karbon nötr olma hedefi,
- Gelir seviyesi düşük 50 milyon AB vatandaşı için bina yenileme kampanyası
- Çimento, Demir-Çelik, Kimya sektörlerinde emisyonlarını azaltmak amaçlı Hidrojen ve CCUS çalışmaları,
- Plastik, tekstil, elektronik, inşaat sektörü dahil olmak üzere döngüsel ekonomi uygulamaları,
- 2025 itibariyle 1 milyon şarj ve dolum noktası, 13 milyon sıfır veya düşük emisyonlu araç parkı,
- 5G, Yapay Zeka, Bulut bilişim, Nesnelerin interneti, vb dijitalleşme geçişinin hızlandırılması,
- Yerel istihdam artışı ,
- AB pazarını korumak üzere sınırda karbon vergisi uygulanması
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder