İş analizi, genelde meslekler hakkında bilgi toplama ve analiz etmenin sistemli bir yöntemi olarak tanımlanmaktadır. İş analizi; işgören seçme sistemleri, eğitim programları, performans yönetimi ve tazminat sistemlerini de içeren bir çok önemli insan kaynağı yönetim sistemlerini düzenlemektedir. İş analizi, seçme, eğitme, tazminat, performans değerlendirme ve ayırt edici kararlar vermede gereklidir. Bir iş analizi süreci bütün bu ihtiyaçlara karşılık verecek şekilde düzenlenmelidir. Ayrıca, bir iş analizi süreci iletişimi geliştirmeli, değişimi sağlamalı, gelişmiş insan kaynakları yönetimine katkıda bulunmalı ve etkili olmalıdır.
Verimli çalışabilmek için, halk dilinde gayet güzel ifadesini bulan “adama göre iş değil, işe göre adam alma” ilkesini uygulayabilmenin ilk şartı, “ne tür işgörenlere ihtiyaç olduğunun” tam ve doğru olarak belirlenmesidir. Bu yolda geliştirilmiş olan bazı personel yönetim teknikleri, iş unsurunu ele alıp çeşitli yönleriyle incelemeye ve açıklığa kavuşturmaya yarar. Bu tekniklerden birisi de hiç kuşkusuz iş analizidir. İş analizi, yukarıda verilen tanımlara ek olarak, belirli bir işin sorumlulukları ve o işin yapılış işlemleri ile ilgili olan tüm bilgilerin toplanarak incelenmesi süreci olarak tanımlanabilir. İş analizi, insan gücü yönetim programının esasına dayanır. İş analizinde mühendislik ve sosyal bilimlerden yararlanılarak görülen işlerin teknik ve sosyal analizlerinin yapılması söz konusudur. Daha açık bir ifade ile iş analizi, “işlerin doğru, etkin ve sağlıklı biçimde değerlendirilmesi amacıyla örgütte yer alan her işin ayrı ayrı niteliğini, niceliğini, gereklerini, sorumluluklarını ve çalışma koşullarını bilimsel yöntemlerle inceleyen ve bilgi toplayan bir tekniktir. Kısaca iş analizini işlerin nasıl yapılacağı değil, nasıl yapıldığının, ayrıntılarının ve çevresel durumunun ortaya konulması olarak tanımlayabiliriz. Örgüt içinde yapılan her çalışma, genelde örgütün hedeflerine ve amaçlarına yöneliktir. Bu bakımdan, iş analizi süreci bu hedef ve amaçlara katkıda bulunur. İş analizi sonucu elde edilen veriler, örgüt üyelerinin davranışlarının değerlendirilmesine önemli ölçüde yardımcı olur. Bu ihtiyaçtan doğan iş analizi çalışmaları, örgütlerin belirledikleri vizyon, misyon ve stratejilere ulaşmalarında kritik rol oynayan çalışmalardan biri haline gelmişlerdir. İş analizi sayesinde;
1. mevcutta yapılan işleri ve bu işlerin yerine getirilebilmesi için o işi yapan kişinin sahip olması gereken bilgi düzeyi, sorumluluk, nitelik ve yeteneklerine dair bilgi sağlanır,
2. işlerin tam olarak yapıldığını tarif eden sistematik bilgiler toplanır,
3. işlerin yapılabilmesi için ulaşılması gereken standart performansları belirlenir,
4. standartlara uymak için işlerin nasıl yapılması gerektiği belirlenir,
5. etkin performans için gerekli bilgi, beceri ve diğer özellikler tespit edilir,
6. eğitim eksikliğinden kaynaklanan problemler ortaya çıkartılır.
Özetle, bir iş analizi sürecinin bütün bu ihtiyaçları karşılayacak tarzda tasarlanması gerekir. Yasal olmasının yanı sıra bir iş analizi süreci iletişimi geliştirmeli, değişikliğe uyum sağlamalı, iş görenlerce kolay anlaşılır olmalı ve ucuz olmalıdır. Bunlara ek olarak iş analizleri içerik yönünden aşağıdaki prensiplere dayalı olmalıdır. Bunlar; bütün işler analiz edilebilir, iş analizi iletişimi arttırılabilir, işlem değişime uyum sağlayabilmelidir, beceri, bilgi ve yetenek işlem yönünden tanımlanabilir ve iş analizi insan kaynakları yönetimine katkıda bulunabilir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder